Piotr Urbańczyk

Piotr Urbańczyk urodził się 21 czerwca 1891 r. w Radzionkowie. Jego rodzicami byli Bartłomiej i Karolina z domu Nalewajko. Uczęszczał do Szkoły Ludowej w Radzionkowie, następnie kontynuował naukę w Szkole Realnej w Bytomiu, którą ukończył w 1909 r. składając egzamin dojrzałości. Podczas nauki był członkiem Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Ubiegał się bezskutecznie o przyjęcie na studia prawnicze na Uniwersytecie Wrocławskim. W 1907 r. podjął pracę jako górnik w kopani węgla kamiennego „Radzionkow”. Od 11 października 1911 r. odbywał służbę wojskową w 38 Magdeburskim Pułku Piechoty, którą zakończył 13 września 1913 r. w stopniu kaprala i powrócił do pracy w kopalni. Niezależnie od pracy zawodowej Piotr Urbańczyk pełnił funkcję Naczelnika Gniazda „Sokoła” w Radzionkowie. Po wybuchu I wojny światowej został zmobilizowany 1 sierpnia 1914 r. do Armii Cesarstwa Niemieckiego. Służył w 168 Pułku Piechoty. Podczas walk na froncie wschodnim został raniony w lewą rękę. Awansowany do stopnia plutonowego i odznaczony Krzyżem Żelaznym II klasy. Następnie walczył na froncie zachodnim, gdzie został ponownie raniony. 27 listopada 1918 r. Piotr Urbańczyk został zdemobilizowany w stopniu starszego sierżanta. Od 1 grudnia 1919 r. służył w Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska, organizował kolejne gniazda „Sokoła” i koła śpiewacze w powiecie tarnogórskim. Po wybuchu I powstania śląskiego 18 sierpnia 1919 r. oddział pod jego dowództwem brał udział w walkach m.in. w Kozłowej Górze, gdzie wydostał się z okrążenia i w Orzechu, gdzie pokonał oddział Grenzschutzu. 21 sierpnia ujście za granicę i pobyt w Strzyżowicach, w Sosnowcu i Szczakowej jako dowódca kompanii. 15 II 1920 r. powrót na Śląsk i dalsza praca konspiracyjna […]. Od 1 maja do 1 czerwca 1920 r. pracował w Polskim Komisariacie Plebiscytowym w Małych Strzelczykach w powiecie prudnickim. Podczas II powstania śląskiego jako dowódca oddziału wsławił się zdobyciem parku i pałacu Donnersmarckow w Nakle Śląskim. Od 5 października pełnił służbę w Policji Górnego Śląska. Po ukończeniu kursu w Bytomiu został przydzielony do służby w Sztabie Grupy Opolskiej jako podporucznik. Od 6 III 1921 r. w grupie „Północ” w Tworogu i Brynku przy Żandarmerii polowej. Podczas III powstania śląskiego 6 czerwca 1921 r. jako dowódca batalionu tarnogórskiego doprowadził do opanowania Tarnowskich Gór i objął funkcję komendanta miasta. Od 1 lipca do 6 sierpnia pełnił służbę w szwadronie tarnogórskim, a do 7 sierpnia 1921 r. do 15 czerwca 1922 r. jako porucznik w Sztabie grupy katowickiej Policji Górnego Śląska. Jeszcze przed przyłączeniem części Górnego Śląska do Polski w 16 czerwca 1922 r. został przyjęty do Policji Województwa Śląskiego. Pełnił w niej m.in. funkcję Zastępcy Powiatowego Komendanta PWŚl w Katowicach, Zastępcy Kierownika Inspektoratu Głównej Komendy PWŚl, Komendanta Powiatowego PWŚl w Świętochłowicach i Lublińcu i Zastępcy Komendanta Powiatowego PWŚl w Katowicach. Był pionierem szkolnictwa i współtwórcą formacji policyjnych […] oraz autorem programów dydaktyczno- szkoleniowych dla policjantów. Za swoje zasługi został wyróżniony m.in. Krzyżem Walecznych, Krzyżem na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi kl. I, Gwiazdą Górnośląską i Krzyżem Niepodległości. W 1919 r. zawarł związek małżeński z Weroniką z domu Flak. Małżonkowie mieli dziewięcioro dzieci: Helenę, Stanisława, Irenę, Jerzego, Henryka, Bronisławę, Janinę, Kazimierza i Piotra. Po wybuchu II wojny światowej Piotr Urbańczyk dowodził ostatnią akcją Policji Województwa Śląskiego w nocy z 2 na 3 września biorąc do niewoli oddział Sonderformation Ebbinghaus w budynku byłego Deutsche Bank w Katowicach. Po ewakuacji na wschód 18 września 1939 r. dostał się w Tarnopolu do niewoli sowieckiej. Był przetrzymywany w obozie w Ostaszkowie. W kwietniu 1940 r. został przewieziony do siedziby NKWD w Kalininie i tam zamordowany strzałem w tył głowy. Jego szczątki odnaleziono podczas ekshumacji w dole śmierci w Miednoje i pochowano na Polskim Cmentarzu Wojennym.