Paweł Chrobok

Uro­dził się 23 stycz­nia 1873 r. w My­sło­wi­cach. Był naj­młod­szym z troj­ga dzie­ci Ja­na i Agnie­szki z do­mu Ku­now­skiej. Zdo­był wszech­stron­ne wy­kształ­ce­nie, obok stu­diów ar­chi­tek­to­nicz­nych na po­li­tech­ni­ce w Darm­stadt, uzy­skał ty­tuł dok­to­ra fi­lo­zo­fii na Uni­wer­sy­te­cie w Lip­sku. Pod­czas I woj­ny świa­to­wej wal­czył na fron­cie w Lo­ta­ryn­gii i Ar­de­nach, w 22 Gli­wic­kim Puł­ku Re­zer­wy ja­ko do­wód­ca 3 ba­ta­lio­nu. Pod­czas walk o Ver­dun zo­stał przy­sy­pa­ny przez osu­wa­ją­cą się po wy­bu­chu zie­mię. Wy­pa­dek do­pro­wa­dził m.in. do trwa­łe­go uszko­dze­nia pra­we­go oka, dla­te­go później no­sił mo­nokl. W 1917 r. zo­stał awan­so­wa­ny na sto­pień ma­jo­ra, a za za­słu­gi wo­jen­ne odzna­­­czo­no go orde­ra­mi Krzy­ża Że­la­zne­go I i II kla­sy.

Prze­by­wa­jąc w War­sza­wie, po odzy­ska­niu nie­pod­le­gło­ści, wstą­pił do Woj­ska Pol­skie­go. Roz­ka­zem Na­czel­ne­go Do­wódz­twa z dnia 25 sierp­nia 1920 r. zo­stał do­wód­cą 58 Puł­ku Pie­cho­ty, z którym sto­czył sze­reg walk pod­czas woj­ny pol­sko-bol­sze­wic­kiej, m.in. pod Wi­dom­lem, Ste­pan­ka­mi i Ko­bry­niem. Ucze­st­ni­czył w zdo­by­ciu Pru­żan i Ba­ra­no­wicz, a za­cię­ta wal­ka o Kaj­da­nów by­ła ostat­nim z więk­szych starć je­go jed­no­st­ki z bol­sze­wi­ka­mi. W li­sto­pa­dzie 1920 r. P. Chro­bok otrzy­mał awans na sto­pień puł­kow­ni­ka.

Pod­czas spo­tka­nia w Kęp­nie 11 gru­dnia 1920 r. gen. Ka­zi­mierz Ra­szew­ski wy­su­nął kan­dy­da­tu­rę płk. P. Chro­bo­ka na sta­no­wi­sko zwierzch­ni­ka gór­no­ślą­skiej kon­spi­ra­cji woj­sko­wej, która zo­sta­ła za­ak­cep­to­wa­na przez Woj­cie­cha Kor­fan­te­go. 2 stycz­nia 1921 r. płk P. Chro­bok ob­jął ko­men­dę nad Do­wódz­twem Obro­ny Ple­bi­scy­tu (DOP), przyj­mu­jąc pseu­do­nim „Ku­now­ski”. Ce­lem orga­ni­za­cji po­wsta­łej po roz­wią­za­niu Cen­tra­li Wy­cho­wa­nia Fi­zycz­ne­go by­ło zjed­no­czyć wszel­kie dzia­ła­nia woj­sko­we dla za­bez­pie­cze­nia i ko­rzy­st­ne­go wy­ni­ku ple­bi­scy­tu na Gór­nym Ślą­sku oraz od­pie­rać ter­ror nie­miec­ki i ochra­niać mie­nie pol­skie. Płk P. Chro­bok do­pro­wa­dził do roz­ro­stu orga­ni­za­cji, której li­czeb­ność wzro­sła z 19 tys. do bli­sko 40 tys. osób w chwi­li wy­bu­chu III po­wsta­nia ślą­skie­go. On bo­wiem przez wie­le mie­się­cy rzad­ką ener­gią i po­świę­ce­niem pra­co­wał nad orga­ni­za­cją sił po­wstań­czych. Bez je­go orga­ni­za­cyj­nej pra­cy nie był­bym w sta­nie sfor­mo­wać na czas i wpro­wa­dzić w bój ar­mii po­wstań­czej – wspo­mi­nał je­go na­stęp­ca i później­szy ko­men­dant Wojsk Po­wstań­czych ppłk Ma­ciej Miel­żyń­ski. Rów­nież głów­ny cel, ja­ki zwierzch­ni­cy po­sta­wi­li przed DOP, zo­stał zre­a­li­zo­wa­ny – przed w trak­cie i po ple­bi­scy­cie za­cho­wa­ny zo­stał względ­ny spo­kój. Nie do­szło rów­nież do de­kon­spi­ra­cji oraz unik­nię­to wy­stą­pień zbroj­nych.

Na wnio­sek W. Kor­fan­te­go 5 kwiet­nia 1921 r. płk Pa­weł Chro­bok zo­stał odwo­ła­ny ze sta­no­wi­ska, a tak­że wszczę­to prze­ciw­ko nie­mu do­cho­dze­nie. Za­rzu­ty do­ty­czy­ły m.in. lek­ce­wa­że­nia spra­wy utrzy­ma­nia łącz­no­ści z orga­ni­za­cją w te­re­nie, znie­chę­ca­nia do sie­bie podwład­nych i uchy­la­nia się od od­po­wie­dzial­no­ści w sy­tu­a­cjach kry­tycz­nych. Po roz­pa­trze­niu spra­wy P. Chro­bok zo­stał zre­ha­bi­li­to­wa­ny, a za­rzu­ty prze­ciw­ko nie­mu zo­sta­ły uzna­ne za bez­pod­staw­ne. W czerw­cu 1922 r. płk P. Chro­bok wszedł w skład Ko­mi­te­tu Przy­ję­cia Woj­ska Pol­skie­go. Po przy­łą­cze­niu czę­ści Gór­ne­go Ślą­ska do Pol­ski za­mie­szkał w Ka­to­wi­cach. W 1933 r. osiadł w ma­jąt­ku za­ku­pio­nym w Lip­nie ko­ło Lu­bliń­ca. Był żo­na­ty z po­cho­dzą­cą z By­to­mia Ma­rią z Sar­now­skich, z którą miał czwo­ro dzie­ci: Ale­ksan­drę, Zo­fię, Ja­na i Bro­ni­sła­wa. Po wy­bu­chu II woj­ny świa­to­wej przedo­stał się na Wę­gry, a na­stęp­nie do Fran­cji. Je­go żo­na, wraz z dzieć­mi, przez Wło­chy do­tar­ła do Pa­ry­ża wio­sną 1940 r. Na­stęp­nie ca­ła ro­dzi­na uda­ła się do Wiel­kiej Bry­ta­nii, gdzie do­cze­ka­ła upad­ku III Rze­szy i za­koń­cze­nia dzia­łań zbroj­nych. W 1952 r. Chro­bo­ko­wie prze­nie­śli się do Sta­nów Zjed­no­czo­nych, po­cząt­ko­wo do No­we­go Jor­ku, a na­stęp­nie do Bel­le­vil­le w sta­nie New Jer­sey. Tam­że płk Pa­weł Chro­bok zmarł 17 czerw­ca 1957 r.

Galeria fotografii