Józef Alojzy Gawrych urodził się 16 marca 1891 r. w Tarnówku w rodzinie ziemiańskiej. Po ukończeniu edukacji szkolnej w latach 1909–1912 studiował handel w Berlinie. Podczas I wojny bałkańskiej podjął współpracę z wydawanym po polsku „Dziennikiem Berlińskim” jako korespondent wojenny. W 1913 r. przeniósł się na krótko do Opola, gdzie został współredaktorem „Gazety Opolskiej”, a następnie objął stanowisko redaktora naczelnego wydawanego w Lubawie na Pomorzu „Głosu Lubawskiego”.
W 1914 r., jeszcze przed wybuchem I wojny światowej został powołany do służby wojskowej w Armii Cesarstwa Niemieckiego. Wybuchła wojna […] Znów przestrzegania o dochowaniu wojskowej przysięgi wierności i […] wyruszenie na front francuski. Już 6 sierpnia otrzymujemy pierwszy chrzest ogniowy pod Belle Fontaine i Tintigny. I tak przez trzy i pół lat trzymano mnie we Francji – nie udzielając urlopu. W międzyczasie powierzono mi najrozmaitsze funkcje i odznaczono krzyżem żelaznym. Byłem w najkrwawszych walkach w Argonach, pod Arras, pod górą Kemel, pod Cambrai – i choć z kompanii mojej tylko czterech pozostało, to dzięki Opatrzności Boskiej ostałem się między tą czwórką, choć kilkakrotnie ranny – wspominał po latach A. Gawrych. Jesienią 1918 r. pełnił funkcję oficera propagandy na rzecz pożyczek wojennych w Świdnicy. 10 listopada stanął na czele lokalnej rewolucyjnej Rady Żołnierskiej. Czternaście dni później zrezygnowałem ze stanowiska prezesa Rady Żołnierskiej, gdyż powracające z frontu wojska wierne Wilhelmowi wszczynały zatargi i uniemożliwiały pracę rewolucyjną. Pojechałem więc do Opola. W Opolu początkowo pracował w redakcji „Gazety Opolskiej”, następnie wydawał wychodzący w języku niemieckim propolski tygodnik „Der Weisse Adler” („Biały Orzeł”) celem pozyskania i spolonizowania młodzieży śląskiej, która wychowana w szkole pruskiej zapomniała rodzimego języka polskiego. Po ukazaniu się trzech numerów pisma musiał opuścić Opole w obawie przed represjami. Podczas powstania wielkopolskiego został mianowany szefem sekcji prasowej w sztabie, a w styczniu 1920 r. awansowany na stopień kapitana Wojska Polskiego.
Po utworzeniu Polskiego Komisariatu Plebiscytowego na osobiste polecenie komisarza Wojciecha Korfantego objął niezwykle odpowiedzialną funkcję Szefa Wydziału Wywiadowczo-Informacyjnego. Informacje zebrane przez wydział zaprezentowano w „Białej Księdze” przedstawionej przez delegację polską na konferencji w Spaa.
Po rozwiązaniu Polskiego Komisariatu Plebiscytowego do 1922 r. był pracownikiem Naczelnej Rady Ludowej na Górnym Śląsku.
Za zasługi został odznaczony Krzyżem Kawalerskim i Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Niepodległości, Śląskim Krzyżem Powstańczym i pośmiertnie Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym.
W latach międzywojennych Gawrych pracował na stanowiskach kierowniczych w towarzystwach ubezpieczeniowych. Był członkiem Polskiego Stronnictwa Chrześcijańskiej Demokracji, pełnił też funkcję prezesa Chorągwi Śląskiej Związku Hallerczyków. Od 1929 r. należał do Stronnictwa Narodowego, a od 1937 r. do Stronnictwa Pracy.
Był żonaty z Haliną, z którą miał dwóch synów: Jerzego, ur. w 1927 r., oraz Anatola Józefa, ur. w 1924 r.
Po wybuchu II wojny światowej, z obawy przed prześladowaniami ze strony Niemców, wraz z innymi działaczami z terenów Górnego Śląska wyjechał do Lwowa, gdzie przebywał do 1942 r. Po opuszczeniu Lwowa udał się do Warszawy. Uczestniczył w ruchu oporu, brał udział w powstaniu warszawskim. W latach powojennych zamieszkał w Katowicach. Należał do Związku Uczestników Walki Zbrojnej o Niepodległość i Demokrację, a następnie Związku Bojowników o Wolność i Demokrację (ZBoWiD). Tematykę powstań poruszał w swoich książkach: „Nie byłoby Plebiscytu. Przyczynek do historji” i „Hotel Lomnitz. Z tajemnic szefa wywiadu”. Zmarł w 1955 r. w Poznaniu.