
Urodził się 15 września 1884 r. we wsi Rowień (obecnie części miasta Żory). Po ukończeniu szkoły rolniczej pracował w walcowni w Paruszowicach, a następnie w fabryce w Essen. Od 1914 r. służył w Armii Cesarstwa Niemieckiego. Po zakończeniu I wojny światowej powrócił na Śląsk i zatrudnił się w kopalni. W 1919 r. wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska (POW). W I powstaniu śląskim walczył w Gołkowicach i Godowie, a po jego upadku schronił się w Polsce. Po ogłoszeniu amnestii rozpoczął działalność plebiscytową pod pseudonimem „Werner Reitzenstein”. W maju 1920 r. został osadzony na 8 tygodni w więzieniu w Raciborzu. Zwolniono go dopiero na skutek interwencji Komisji Rządzącej i Plebiscytowej w Opolu. W III powstaniu śląskim był dowódcą II batalionu 2 Żorskiego Pułku Powstańczego. Powstańcy pod jego rozkazami zajęli Żory i Rybnik, brali też udział w walkach o Paruszowiec. Po przyłączeniu części Górnego Śląska do Polski, w dniu 28 sierpnia 1922 r. w Rybniku sam marsz. Józef Piłsudski odznaczył go Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari. Za swoje zasługi otrzymał także szereg innych odznaczeń, m.in.: Krzyż Niepodległości z Mieczami, Złoty i Srebrny Krzyż Zasługi, Gwiazdę Górnośląską, Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi, Śląski Krzyż Walecznych, Krzyż POW, Krzyż Plebiscytowy, Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości oraz Medal „Polska Swemu Obrońcy”.
W następnych latach służył jako żołnierz zawodowy. Początkowo w 11 Pułku Piechoty w Tarnowskich Górach, a następnie w 65 Pułku Piechoty w Grudziądzu. W 1924 r. zawarł związek małżeński z Małgorzatą Elsner, która została matką dwójki jego dzieci: Miry i Dagoberta. Po przejściu w 1925 r. do rezerwy otworzył przedsiębiorstwo spedycyjno-transportowe w Rybniku. Udzielał się społecznie m.in. w Polskim Czerwonym Krzyżu, Bractwie Kurkowym, Związku Oficerów Rezerwy oraz Związku Powstańców Śląskich. W 1938 r. N. Sobik doprowadził do mobilizacji około 3800 mężczyzn w 8 batalionach Ochotniczej Powstańczej Samoobrony. Tuż przed wybuchem II wojny światowej 26 sierpnia 1939 r. został powołany do służby wojskowej i objął dowództwo kompanii marszowej 73 Pułku Piechoty. Po rozbiciu tej jednostki 22 września 1939 r. i uniknięciu cudem dostania się do niewoli podążył w kierunku wschodnim, obawiając się schwytania przez Niemców. Jego nazwisko widniało w „Sonderfahndungsbuch Polen” – „Specjalnej księdze Polaków ściganych listem gończym”, będącej faktycznie spisem wrogów III Rzeszy.
Na przełomie września i października na peronie dworca kolejowego we Lwowie N. Sobika spotkał rybnicki restaurator Knapczyk: Był w oficerskim mundurze z dystynkcjami kapitana oraz z Orderem Virtuti Militari i Krzyżem Niepodległości na piersi, które wziął ze sobą na wojnę. Gdy zaklinałem go, by zdjął mundur, odpowiedział: „Jestem polskim oficerem i nie będę udawać cywila”. 3 maja 1940 r. jego rodzina otrzymała kartkę pocztową: Kochana żono, Miruś i Bubuś [tak nazywano małego Dagoberta – przyp. aut.]. Nie mam od was żadnych wiadomości. […] Bardzo dobrze, że nie pojechałaś do Rybnika. Ja jestem zdrów, czego Wam tego samego życzę. […] Bądźcie dobrej myśli, to będzie wszystko w porządku. […] Całuję was mocno. CCCP Gorod Starobielsk, pocztowyj jaszczik nr 15, Sobik Nikodem Janowicz. Od tego czasu słuch po nim zaginął. Dopiero w 1992 r. Polski Czerwony Krzyż poinformował rodzinę, że Sobik Nikodem ur. 1884 r. figuruje na liście jeńców wojennych obozu w Starobielsku pod numerem 3057. Lista została sporządzona przez komendanta obozu, według którego jeńcy odeszli (ros. ubyli) z obozu NKWD […]. Należy przyjąć, że Sobik Nikodem […] został zamordowany w 1940 r. [w Charkowie].
Galeria fotografii


nad brzegiem Wisły w Grudziądzu



z Małgorzatą Elsner



